De juiste vingerzetting op piano en keyboard

Geschreven door pianodocent Ruben Weverling 

Veel beginnende pianisten lopen tegen hetzelfde probleem aan; een verkeerde vingerzetting.

Een verkeerde vingerzetting zorgt ervoor dat je niet vloeiend op je piano of keyboard kunt spelen. Bovendien loop je door een verkeerde vingerzetting een grotere kans op blessures.

Het is daarom van belang dat je de juiste piano vingerpositie aan gaat leren. In dit artikel ga ik je daar van alles over vertellen. Ik laat je kennis maken met de beste piano techniek voor beginners, waarbij de focus puur ligt op de juiste piano vingerzetting. Uiteraard kun je dit ook als een keyboard vingerzetting zien.

Piano vingerzetting: tienvingersysteem

Om optimaal op een piano te spelen, heb je alle tien je vingers nodig. 

Je kunt hiervoor een speciaal systeem aanhouden; dit systeem draagt de naam ‘tienvingersysteem’. Voor dit systeem is het van belang dat je al je vingers een nummer gaat geven:

Dit zijn de nummers voor de vingers van je linkerhand. De rechterhand is vervolgens het spiegelbeeld van je linkerhand, waarbij je dezelfde nummers voor dezelfde vingers aan kunt houden. Het enige dat je nu nog hoeft te doen, is de vinger 1 van je rechterhand op de centrale C te doen.

De overige vingers van je rechterhand vallen hierdoor vanzelf op de witte toetsen aan de rechterzijde van vinger 1. Je hebt hierdoor je vingers in een natuurlijke houding en positionering.

Dit kun je vervolgens ook voor je andere hand aanhouden.

Vingerzetting op piano vs keyboard

In principe is er geen verschil tussen de vingerzetting op piano en keyboard. Het enige verschil tussen beide muziekinstrumenten is het aantal toetsen, maar niet de volgorde van de toetsen. Je kunt hierdoor prima bovenstaand tienvingersysteem aanhouden.

Het enige verschil is terug te vinden in de manier van overgeven. Bij een piano moet je vaker je duim over de rest van je vingers heen doen, waardoor je voortdurend het tienvingersysteem aan kunt houden. Bij een keyboard hoeft dit minder vaak, aangezien je minder toetsen tot je beschikking hebt.

Hierbij wil ik je graag het volgende aanraden: om de vingerzetting perfect onder de knie te krijgen, kun je het beste starten met de keyboard vingerzetting. Heb je die vingerzetting eenmaal onder de knie? Dan is het makkelijker om over te stappen naar het spelen op een piano.

Een juiste houding achter de piano

Het is belangrijk om de juiste piano vingerpositie aan te houden. Hierdoor kun je op een vloeiende manier piano spelen en voorkom je blessures. Bij het piano spelen moet je je echter niet alleen op je vingers richten. Ik raad je ook aan om onderstaande tips goed op te volgen:

Wat zijn de gevolgen van een verkeerde vingerzetting?

Een verkeerde vingerzetting brengt twee nadelige gevolgen met zich mee:

1. Je kunt niet op de gewenste, vloeiende manier spelen.

2. Je loopt een grotere kans op blessures, bijvoorbeeld aan je polsen.

Moet je de vingerzetting aanpassen voor verschillende muziekstijlen op piano?

Nee, dit is in principe niet nodig. Als je eenmaal de juiste vingerpositie techniek hanteert, kun je deze techniek tijdens elk pianospel aanhouden. In wat voor muziekstijl je de muziek maakt, is daarbij eigenlijk niet van belang.

Piano vingerzetting oefeningen

Een goede piano vingerpositie aanhouden, is dus van essentieel belang. Lang niet alle beginnende pianisten houden echter de juiste vingerpositie aan. Het is daarom van belang om de juiste vingerzetting op de piano of keyboard te oefenen.

Hiervoor kun je het beste de toonladders oefenen. Als ik als voorbeeld toonladder C neem, kom je uit op de volgende ladder: C D E F A B C. Deze toonladder staat gelijk aan: 1 2 3 1 2 3 4 5. Mijn advies is om deze toonladder eens met één vinger heen en weer proberen te spelen. Is dit met je rechterhand gelukt?  Probeer het dan ook met je linkerhand.

Dit is simpelweg een kwestie van oefenen, oefenen en nog eens oefenen. Het is simpelweg een feit dat het veel tijd kost, voordat je de vingerzetting volledig onder de knie hebt. Geef nooit op, maar blijf volhouden.

Heb je bij een bepaald muziekstuk moeite met een bepaald deel? Mijn advies is dan om dit deel qua vingerzetting heel langzaam te oefenen. Doe dit keer op keer, zodat je uiteindelijk de juiste vingerzetting aanneemt. Je merkt na enige tijd absoluut dat je op dit gebied grote vorderingen maakt.

Wil je het iets lastiger voor jezelf maken? Dan is het advies om eens moeilijke notencombinaties uit te proberen. Probeer maar eens met één hand één van de volgende toetsencombinaties te spelen:

Deze opvolging van toetsen voelt erg onnatuurlijk aan, waardoor je waarschijnlijk snel de mist in gaat met je vingerzetting. Dit is daardoor één van de beste piano vingerzetting oefeningen.

Kan ik een onjuiste vingerzetting afleren als ik al een tijdje piano speel?

Ja, dit is zeker mogelijk. Door regelmatig te oefenen, kun je oude gewoontes afleren. Het is daarbij wel vaak dat je echt veel oefent. Hoe lang je precies moet oefenen, is afhankelijk van de snelheid waarmee je het oppakt. Hier kan ik helaas geen vaste tijdsduur of iets dergelijks aan koppelen.

Conclusie

Neem je nog niet de juiste vingerzetting op je piano of keyboard aan? Dan is het zaak om dit zo snel mogelijk aan te leren. Je kunt hierdoor vloeiender spelen, terwijl je ook nog blessures kunt voorkomen.

Ga direct aan de slag met bovenstaande piano vingerzetting oefeningen. Richt je hierbij op je vingers, maar ook op de overige tips die ik je in dit artikel heb gegeven. Probeer de hierboven benoemde vingerzetting oefeningen uit en maak piano spelen daarmee nóg leuker voor jezelf!